محمد فاضلی وبسایت شخصی محمد فاضلی
دکتر محمد فاضلی چندی است که به واکاوی ریشههای ناکارآمدی و رویههای بحرانزای مدیریت منابع آب و روشهای سازهای و مهندسی پرداخته است.
دانش جامعهشناسی در دستان دکتر فاضلی نورافکنی است که رویههای پوپولیستی، پنهانکاری و فریبکاریها را بر ملا میسازد و بحران آب و محیطزیست و تخریب منابع و ناکارآمدی اقتصادی و اتلاف منابع را به عرصه عمومی میآورد.
دکتر فاضلی این بار در دانشگاه شهید بهشتی آخرین دریافتها و دانستههایش را با مردم و علاقمندان در میان گذاشت. هر جمله و سطری از گفتههای او کلیدی است که قفلی از درهای بسته سیاستهای ناموفق را میگشاید.
این استاد و جامعهشناس دانشگاه بهرهکشی از محیطزیست و رانتخواری از محیطزیست و خطرهای آن را متوجه شده و مدام هشدار میدهد. میگوید که محیطزیست با توزیع ثروت، با عدالت، با جنبشهای سیاسی، و با مناقشات ژئوپلیتیک مرتبط است. از این رو محیطزیست در دستور کار دولتها قرار نمیگیرد و آن را دور میزنند.
وی میافزاید: سه سال بنزین آلوده و سرطانزا توزیع کردند. بنزینی که بنزن آن ۴۰ برابر حد مجاز بود اما اطلاعات آن را منتشر نکردند و کسی هم پاسخگو نبود.
فاضلی پنهانکاری و عدم انتشار گزارشهای ارزیابی پروژههای انتقال آب و سدسازیها را از جمله روشهای پیمانکاران مسلط و بزرگ میداند.
وی در قسمت دیگری از سخنان خود میگوید که آلودگی خاک به کودهای شیمیایی در مازندران در بالاترین سطح جهانی است، میزان سرطان هم در آن استان بالاست ولی گفتمان مهار مصرف کود شیمیایی به دلیل منافع اقتصادی گروههای ذینفع مطرح نمیشود.
معاون پژوهشی مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به کتاب فریدون قاسمی که چند سال در مورد پروژههای انتقال آب تحقیق کردهاند و انتشارات کمبریج آ؛ن را منتشر کرده میگوید که بنا به این مطالعات هیچکدام از این پروژهها موفقیتآمیز نبودهاند.
فاضلی در مورد انتقال آب خزر میگوید که اطلاعات پروژه را منتشر نمیکنند و هزینههای واقعی را پنهان میکنند. در استان سمنان با ۲۰ درصد صرفهجویی همان مقدار اعلام شده برای انتقال، آب به دست میآید. وی میگوید که بودجه استان سمنان ۱۰۰ میلیارد تومان است اما بیش از ۹ هزار میلیارد تومان برای انتقال میخواهند هزینه کنند.
وی یادآور میشود که وقتی به تصمیمگیران میگوییم که به جای انتقال آب چرا برای بهبود بهرهوری آب در کشاورزی و جلوگیری از اتلاف آب در شبکههای آب شهری و غیره اقدام نمیکنید میگویند که آن کارها زمانبر است. در صورتی که پروژههای انتقال هم بیش از ۱۰ سال زمان بردهاند.
وی میگوید که پروژهها فقط با ملاحظات مهندسی اجرا میشود، از اجتماعی شدن امر محیطزیست جلوگیری میشود و بحران آب را به صرفهجویی در آب شرب تقلیل دادهاند.
فاضلی این رویه توسعه را «کلنگ و روبان» مینامد و میگوید که این امر یکی از شیوههای رایج پوپولیسم ساختاری حاکم است.
وی تصریح میکند که باید ماهیت سیاسی محیطزیست آشکار شود هزینهها و ارزش اقتصادی پروژهها اعلام شود. وی دولتها را از منظر توسعه به دو گونه ساز و کاری و ساخت و سازی تقسیم میکند. دولتهای ساخت و سازی زیرساختها را توسعه میدهند بدون اینکه ساز و کار بهرهبرداری و توسعه و افزایش تولید ناخالص داخلی فراهم شود و دولت ساز و کاری زمینههای گردش کار و توسعه را فراهم میکنند و ساخت و ساز بر حسب نیاز پدید میآید.
به نظر من در حال حاضر بحث مدیریت منابع آبی باید در راس امور قرار بگیره